บทที่ 3 วิวัฒนาการของการศึกษาไทย

บทที่ 3 วิวัฒนาการของการศึกษาไทย

 

คำถามทบทวน

    1.       แนวคิดทางการศึกษาของไทยยุคก่อนมีระบบโรงเรียน มีสาระสำคัญอะไรบ้าง

ตอบ  การศึกษายุคก่อนมีระบบโรงเรียน เป็นระบบไม่มีแบบแผนและรูปแบบที่ชัดเจน จึงทำให้การศึกษาไม่มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงด้านการเมือง เศรษฐกิจและสังคมมากนัก ซึ่งมีแนวคิดที่สำคัญ คือ

·       ความเชื่อดั้งเดิมของคนไทย คือ เรียนวิชามากกว่าที่จะเรียนหนังสือ

·       พุทธศาสนา คือ จะมีการบวชเรียนวัดเป็นสถาบันการศึกษา

·       สภาพการเมืองและสังคม คือ ให้ความสำคัญในการทำสงครามมากกว่าเรียนหนังสือ

·       สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจ ประเทศไทยมีความอุดมสมบูรณ์ ประชากรน้อย ผลผลิตน้อย

·       การศึกษาหรือการเล่าเรียนหนังสือ คือ คนชั้นสูงและผู้ที่บวชเรียนเท่านั้นที่จะได้ศึกษาเล่าเรียน

 

     2.       สมัยกรุงสุโขทัยกับกรุงศรีอยุธยา การจัดการศึกษาเหมือนกันหรือต่างกันอย่างไรอธิบาย

ตอบ เหมือนกัน ตรงที่มีการประดิษฐ์ตัวอักษรขึ้นมาใช้ มีการจัดระบบการศึกษาอย่างเป็นระบบ

 

    3.       อิทธิพลชาวตะวันตกที่มีผลต่อการศึกษายุคก่อนมีระบบโรงเรียนมีอะไรบ้าง

            ตอบ

·       ภัยคุกคามทางการเมืองของจักรวรรดินิยมตะวันตก

·       ประสบการณ์เสด็จดูงานต่างประเทศทั้งเอเชียและยุโรป

·       สนองความต้องการของประเทศ

·       เปลี่ยนแปลงสภาพของคนไทย

·       สภาพสังคมเศรษฐกิจและการเมืองเปลี่ยนแปลงไป

 

    4.       การจัดการศึกษาสมัยกรุงธนบุรีและสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น มีความก้าวหน้าอย่างไร

ตอบ มีความก้าวหน้าทางการศึกษา เริ่มนิยมส่งบุตรหลานไปศึกษาเล่าเรียนที่วัดและเริ่มนำวิทยาการใหม่ ๆ จัดพิมพ์ตำราเรียน ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นการปฏิรูปการศึกษาของไทย

 

    5.       แบบเรียนเล่มแรกของไทยชื่อ เกิดในสมัยใด ตรงกับรัชกาลใด มีที่มาอย่างไร

ตอบ แบบเรียนเล่มแรกชื่อ “จินดามณี” เกิดในสมัยกรุงศรีอยุธยา ตรงกับรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช มีที่มาจากการที่ฝรั่งเศสได้ติดต่อค้าขาย เผยแพร่ศาสนาคริสต์ ตั้งโรงเรียนสอนศาสนาคริสต์ สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงรับสั่งให้พระโหราธิบดีแต่งหนังสือแบบเรียนเล่มแรกของไทย

 

 

    6.       การจัดการศึกษาภาคบังคับ มีลักษณะเป็นอย่างไร จงอธิบาย ยกเหตุผล

ตอบ มีความรู้ทั้งฝ่ายสามัญและวิสามัญ เพื่อรับผิดชอบชั่วดี นำวิชาไปประกอบอาชีพและการเป็นพลเมืองที่ดี ทำให้ประเทศมีพัฒนาเท่าทันประเทศที่เจริญแล้ว

 

    7.       การจัดการศึกษาที่เรียกว่า มาติกาศึกษา เป็นอย่างไร จงอธิบาย ยกเหตุผล

ตอบ มาติกาศึกษาคือการศึกษามีศูนย์กลางอยู่ที่วัด มีอยู่ 8 มาติกา คือ

·       ตำบลที่เล่าเรียนคือที่ตั้งของวัด

·       โรงเรียนคือ ที่เรียนในวัด เช่น หอฉัน หอสวดมนต์ ศาลาการเปรียญ กุฏิและวิหาร

·       นักเรียนและครู มี 3 ประเภทคือ ภิกษุ สามเณร และศิษย์วัด

·       เวลาเรียนคือ ตอนพระว่าง

·       เครื่องเล่าเรียนคือ กระดานชนวน ดินสอพอ กระดาษข่ายและปากกาไม้ไผ่ เป็นต้น

·       วิชาหนังสือคือ หนังสือเรียนและหนังสืออ่านประกอบ

·       วิชาเลขคือ เลขคณิตวิธีต่าง ๆ

·       ข้อบังคับการเรียนคือ ระเบียบวินัย การลงโทษ และการชมเชย

 

     8.       การจัดการศึกษาที่มุ่งคนเข้ารับราชการตรงกับสมัยใด จงอธิบาย ยกเหตุผล

      ตอบ สมัยรัชกาลที่ 5 เพราะต้องการหาคนที่มีความรู้เข้ารับราชการเพื่อตอบสนองความต้องการของประเทศ เพื่อที่จะได้มีความทัดเทียมกับต่างประเทศ

 

    9. การปฏิรูปการศึกษาในยุคปัจจุบันท่านเห็นด้วยหรือไม่ จงอธิบาย ยกเหตุผล

ตอบ เห็นด้วย เพราะ การปฏิรูปการศึกษาในปัจจุบันทำให้มีการสร้างประชากรของประเทศที่มีคุณภาพ โดยเฉพาะการใช้เทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมของชาติต่าง ๆ ซึ่งกันและกัน การศึกษาจึงเป็นภูมิคุ้มกัน การเลือกศึกษาอย่างชาญฉลาดจะทำให้สังคมไทยอยู่ได้

 

10.ท่านเข้าใจการจัดการศึกษาเข้าสู่สมาคมอาเซียน มียุทธศาสตร์ที่สำคัญอย่างไร

ตอบ มียุทธศาสตร์ที่สำคัญ คือ มีการเสริมสร้างความตระหนักเกี่ยวกับอาเซียน มีการขยายคุณภาพและโอกาสทางการศึกษา มีการเคลื่อนย้ายข้ามพรมแดนและการจัดการศึกษาให้มีความเสมอภาคและมีการสนับสนุนการดำเนินงานขององค์กรรายสาขาอื่นๆ เพื่อพัฒนาการศึกษาให้สอดคล้องกับยุคโลกาภิวัตน์